Szyfr trifid - koder/dekoder

Szyfr trifid, szyfr trójdzielny jest to połączeniem szyfru podstawieniowego z szyfrem przestawieniowym.

Został opracowany w 1901 roku przez francuskiego kryptologa Felixa Delastelle, jako rozwinięcie szyfru bifid. Delastelle był Francuzem, który wynalazł kilka szyfrów, w tym szyfry dwudzielne, trójdzielne i cztero-kwadratowe.

Szyfr trifid składa się z tablicy kodowej zawierającej trzy kwadraty kodowe o polach 3x3. Suma pól wynosi 3x3x3 czyli 27 znaków. Alfabet łaciński zawiera 26 liter dlatego do uzupełnienia używa się znaku kropki (.).

Na przykład chcemy zaszyfrować słowo CALCOOLATOR. Wybieramy sposób (kolejność) kodowania np. kwadrat - wiersz - kolumna. Szukamy teraz w tabeli każdej litery i przypisujemy jej w wybranej wcześniej kolejności numer kwadratu, numer wiersza i numer kolumny.

 litera: C A L C O O L A T O R
kwadrat: 1 1 2 1 3 3 2 1 1 3 1
 wiersz: 1 1 2 1 2 2 2 1 3 2 3
kolumna: 3 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1

Układamy cyfry w trójki czytając wierszami. Następnie w tabeli wyszukujemy liter, na które wskażą nasze grupy trzycyfrowe w ustalonej wcześniej kolejności - najpierw kwadrat następnie wiersz potem kolumnę.

  grupy: 112 133 211 311 121 222 132 331 131 111 311
kwadrat: 1   1   2   3   1   2   1   3   1   1   3
 wiersz:  1   3   1   1   2   2   3   3   3   1   1
kolumna:   2   3   1   1   1   2   2   1   1   1   1
 litera:  B   T   D   F   I   M   S   X   R   A   F

A więc zaszyfrowane słowo CALCOOLATOR będzie miało postać BTDFIMSXRAF.

Drugi etap szyfrowania usuwa związki między grupami cyfr i odpowiadającymi im literami, co bardzo utrudnia kryptoanalizę. Dzięki trzem tablicom opisującym położenie liter efekt ten był znacznie silniejszy niż w szyfrze bifid. Mimo pozornej prostoty oba te szyfry, w czasie kiedy powstały, należały do bardzo odpornych na złamanie.