Literowanie wyrazów w głosowych łącznościach radiowych służy służy poprawieniu zrozumiałości przekazywanych znaków oraz innych istotnych informacji.
Podczas łączności radiowych często konieczne jest przeliterowanie znaków wywoławczych, nazw miejscowości, nazwisk lub innych wyrazów (najczęściej obcego pochodzenia). Ma to miejsce szczególnie przy złej słyszalności korespondentów.
Literowanie polega na zastąpieniu poszczególnych liter potocznymi, umownymi słowami rozpoczynającymi się na tę właśnie literę. W łącznościach krajowych stosuje się przyjęte przez Ministerstwo Łączności literowanie za pomocą imion, natomiast w międzynarodowych (w tym anglojęzycznych) stosuje się system używany przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO).
Alfabet fonetyczny ICAO znany również jako Alfabet fonetyczny NATO, także Międzynarodowy alfabet fonetyczny – najbardziej rozpowszechniony system literowania wyrazów w pewnych specyficznych zastosowaniach, np. w lotnictwie podczas prowadzenia komunikacji radiowej, w krótkofalarstwie lub w innej komunikacji głosowej.
Pierwotnie część Międzynarodowego Kodu Sygnałowego (INTERCO), opracowany przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). W latach pięćdziesiątych przyjęty przez NATO, następnie stał się obowiązującym standardem dla wielu instytucji, szczególnie amerykańskich, m.in. Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU), Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), American National Standards Institute (ANSI), American Radio Relay League (ARRL).
Podstawową zaletą tego kodowania jest jego prostota, jednoznaczność i odporność na zakłócenia. Ponieważ układ sylab tworzących poszczególne słowa kodu nie powtarza się, nawet fragmentaryczna transmisja może być zrozumiana.
Poniżej tabela z alfabetami fonetycznymi.
Litera |
Alfabet NATO (ICAO) |
Polski |
Hiszpański |
Niemiecki |
Francuski |
NYPD |
A |
Alpha |
Adam |
Antonio |
Anatole |
Adam |
Alpha |
B |
Bravo |
Barbara |
Barcelona |
Berta |
Berthe |
Boy |
C |
Charlie |
Celina |
Carmen |
Cäsar |
Célestin |
Charlie |
D |
Delta |
Dorota |
Dolores |
Dora |
Désiré |
David |
E |
Echo |
Ewa |
Enrique |
Emil |
Eugène |
Edward |
F |
Foxtrot |
Franciszek |
Francia |
Friedrich |
François |
Frank |
G |
Golf |
Genowefa |
Gerona |
Gustav |
Gaston |
George |
H |
Hotel |
Henryk |
Historia |
Heinrich |
Henri |
Henry |
I |
India |
Irena |
Inés |
Ida |
Irma |
Ida |
J |
Juliet |
Jadwiga |
José |
Julius |
Joseph |
John |
K |
Kilo |
Karol |
Kilo |
Kaufmann |
Kléber |
King |
L |
Lima |
Leon |
Lorenzo |
Ludwig |
Louis |
Lincoln |
M |
Mike |
Maria |
Madrid |
Martha |
Marcel |
Mary |
N |
November |
Natalia |
Navarra |
Nordpol |
Nicolas |
Nora |
O |
Oscar |
Olga |
Oviedo |
Otto |
Oscar |
Ocean |
P |
Papa |
Paweł |
París |
Paula |
Pierre |
Peter |
Q |
Quebec |
Quantum |
Querido |
Quelle |
Quintal |
Queen |
R |
Romeo |
Roman |
Ramón |
Richard |
Raoul |
Robert |
S |
Sierra |
Stanisław (Stefan) |
Sábado |
Samuel |
Suzanne |
Sam |
T |
Tango |
Tadeusz |
Tarragona |
Theodor |
Thérèse |
Tom |
U |
Uniform |
Urszula |
Ulises |
Ulrich |
Ursule |
Union |
V |
Victor |
Violeta |
Valencia |
Viktor |
Victor |
Victor |
W |
Whiskey |
Wacław |
Washington |
Wilhelm |
William |
William |
X |
X-ray |
Xawery |
Xiquena |
Xanthippe |
Xavier |
X-ray |
Y |
Yankee |
Ypsylon (Yeti, Igrek) |
Yegua |
Ypsilon |
Yvonne |
Young |
Z |
Zulu |
Zygmunt |
Zaragoza |
Zeppelin |
Zoé |
Zebra |
Zobacz na Wikipedii: Literowanie w fonicznych łącznościach radiowych, Alfabet fonetyczny ICAO